Uşak Üniversitesi
Ağız ve Diş Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezi
Ağız sağlığını korumak ve güçlendirmek için bazı besinlerin tüketilmesi önemlidir. Bu besinler diş minesini güçlendirerek çürük oluşumunu engellemeye, diş etlerinin sağlıklı kalmasına ve ağız içindeki zararlı bakterilerin etkisini azaltmaya yardımcı olur. Ağız sağlığı için önemli olan başlıca besinler şu şekilde sıralanabilir:
| Besinler | Faydaları |
| Süt ve Süt Ürünleri | Kalsiyum ve fosfor açısından zengin olan süt, yoğurt ve peynir diş minesini koruyarak dişleri güçlendirir. |
| Yeşil Yapraklı Sebzeler | Ispanak, marul gibi yeşil yapraklı sebzeler diş etlerinin güçlenmesine katkıda bulunan folik asit ve mineraller içerir. |
| Elma ve Havuç | Lif açısından zengin olan elma ve havuç ağız içinde doğal temizleyici görevi görerek bakteri oluşumunu azaltır. |
| Yeşil Çay | Antioksidan özelliğiyle bilinen yeşil çay ağız yarasını, diş etlerinde iltihap oluşumunu engellemeye ve ağız kokusunu gidermeye yardımcı olur. |
| Fındık ve Badem | E vitamini, magnezyum ve kalsiyum gibi mineraller içeren fındık ve badem dişlerin güçlenmesine katkı sağlar. |
Diş ve diş eti sağlığını doğrudan etkileyen besinler ağız bakım rutininin önemli bir parçası olabilir. Özellikle kalsiyum, magnezyum, antioksidanlar ve vitamin bakımından zengin gıdalar diş eti kanamalarını önleyebilir, diş çürüğü oluşumunu azaltabilir ve genel ağız hijyenini destekleyebilir. Bu gıdalar sadece dişleri desteklemekle kalmaz, aynı zamanda genel bağışıklık sistemine de katkıda bulunarak gün içinde daha dinç kalmayı sağlar. Diş ve diş eti sağlığını destekleyen gıdalar şu şekilde listelenebilir:
Diş plakları ağızdaki bakterilerin besin artıklarını parçalamasıyla oluşur. Tedavi edilmediğinde çürüklere ve diş eti hastalıklarına yol açabilir. Doğru besinleri tüketmek plak oluşumunu azalttığından diş ve diş eti sağlığını korumanın etkili bir yoludur. Plak oluşumunu engelleyen bu besinler ağız sağlığına da katkıda bulunur.
Lifli gıdalar ağız sağlığını korumada büyük bir rol oynar. Özellikle elma gibi sert ve lifli meyveler diş temizleyici etkiye sahiptir. Havuç, kereviz ve benzeri sebzeler de lifli yapıları sayesinde yiyecek artıklarını ve bakterileri temizler. Bu da plak oluşumunu azaltır. Elma ve lifli gıdaların diş plağı üzerindeki etkileri şu şekilde sıralanabilir:
Süt ve süt ürünleri plak oluşumunu engellemede etkili olan kalsiyum, fosfor ve protein gibi mineraller açısından zengindir. Özellikle peynir yemeklerden sonra tüketildiğinde ağızdaki pH seviyesini dengeler ve diş minesini asitlere karşı korur. Yüksek kalsiyum içeriği sayesinde diş minesi onarımını destekler ve dişlerin sağlam kalmasına yardımcı olur.
Yoğurt ve süt de diş minesini güçlendirir ve ağızdaki zararlı bakterilerin üremesini sınırlar. Süt ürünlerinde bulunan kazein proteini diş minesinde koruyucu bir tabaka oluşturarak çürüklerin önlenmesine katkıda bulunur. Yemek sonrasında bir miktar süt ürünü tüketmek diş sağlığını uzun vadede olumlu yönde etkileyebilir.
Ağız yaraları stres, yetersiz beslenme, diş eti tahrişi veya enfeksiyon gibi birçok nedenden kaynaklanabilir. Bu rahatsız edici durumdan kurtulmak için doğal çözümlerden faydalanmak mümkündür. Hem bağışıklığı güçlendiren hem ağız sağlığını koruyan doğal antibiyotikler arasında karanfil yağı, zerdeçal, turp, kırmızıbiber, nar ve sarımsak sayılabilir.
Bal güçlü antibakteriyel ve iyileştirici özellikleriyle ağız yaralarını hafifletmede etkili doğal bir üründür. Balın ağız yaraları üzerindeki faydaları şu şekildedir:
Özellikle kestane balı antibakteriyel etkisiyle bilinir. Temiz bir pamuk yardımıyla bir miktar bal doğrudan yara üzerine sürülebilir. Bunu günde 2-3 kez tekrarlayarak etkili sonuçlar almak mümkündür.
Aloe vera yapısındaki antrakinonlar sayesinde ağız yaralarına iyi gelir. Aynı zamanda iltihap giderici ve yatıştırıcı özelliklere sahiptir. Aloe veranın ağız sağlığı açısından faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Aloe veranın iltihap giderici özelliklerinden faydalanmak için taze aloe vera jeli kullanılabilir. Özel olarak üretilmiş aloe veralı ağız gargaraları da alternatif olarak kullanılabilir.
Vitaminler sadece genel sağlık için değil, ağız ve diş sağlığı için de önemlidir. Doğru vitaminleri içeren besinleri düzenli olarak tüketmek diş çürüklerini önlemede, diş eti sağlığını korumada ve ağız içindeki dokuların güçlenmesinde önemli rol oynar.
C vitamini güçlü antioksidan özellikleri sayesinde diş eti sağlığını destekler ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Bununla birlikte ağız içerisindeki aft oluşumunu da engeller. C vitamini bakımından zengin meyve ve sebzeler ve özellikleri şunlardır:
| C Vitamini İçeren Meyve ve Sebzeler | Özellikleri |
| Turunçgiller | Portakal, mandalina, greyfurt ve limon gibi turunçgiller yüksek C vitamini içeriğiyle diş eti sağlığını destekler. |
| Kivi | Yoğun C vitamini içeriğine sahip tropikal bir meyvedir. |
| Çilek | Antioksidan özellikleriyle ağız içi dokuların korunmasına yardımcı olur. |
| Papaya | Yüksek C vitamini içeriğiyle diş etlerini güçlendirmeye destek sağlar. |
| Biber | Kırmızıbiber ve yeşil biber bolca C vitamini içerir ve diş etlerinin sağlıklı kalmasını destekler. |
| Yeşil Yapraklı Sebzeler | Ispanak, lahana ve marul gibi yeşil yapraklı sebzeler diş eti sağlığına katkıda bulunan C vitaminini içerir. |
| Brokoli | Hücre hasarını önleyen antioksidan özelliklere sahiptir. |
| Domates | Diş etlerinin güçlenmesine yardımcı olur. |
Kalsiyum ve magnezyum dişlerin ve diş etlerinin temel yapısını oluşturur. Bu minerallerin düzenli tüketimi güçlü diş minesi ve sağlıklı diş etleri için gereklidir. Kalsiyum minareli diş minesini güçlendirirken magnezyum minareli diş eti sağlığını destekler. Bu minareller diş köklerini destekleyerek kemik sağlığına katkı sağlar.
Ağız sağlığı sadece diş fırçalamak veya diş ipi kullanmakla sınırlı kalmamalıdır. Aynı zamanda ağız florasını dengelemek de önemlidir. Ağız florası ağız içinde bulunan faydalı ve zararlı mikroorganizmaların dengesini ifade eder. Probiyotikler ağız florasını iyileştirerek zararlı bakterilerin üremesini sınırlar, diş eti hastalıklarının ve kötü ağız kokusunun önlenmesine yardımcı olur.
Yoğurt ve kefir gibi probiyotik açısından zengin besinler ağız florasını dengeleyerek ağız sağlığını destekler. Probiyotik içeren yoğurt ve kefir gibi besinleri dengeli bir şekilde tüketerek diş ve diş eti sağlığını korumak mümkündür. Bu besinlerin ağız sağlığı üzerindeki olumlu etkileri şu şekildedir:
